SKKN Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn

 Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
quyền địa phương, các ban ngành đoàn thể xã hội, ngành giáo dục và mọi gia 
đình.
 Đối với cấp THCS việc duy trì sĩ số học sinh là việc làm rất khó khăn, đòi 
hỏi sự quan tâm, chỉ đạo linh hoạt và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia 
đình và xã hội.Công tác vận động học sinh bỏ học trở lại lớp và duy trì sĩ số là 
vấn đề cần thiết phải tiến hành thường xuyên, liên tục trong năm học.
 Trường Lê Quý Đôn nơi tôi công tác nằm trên địa bàn xã Đray Sáp - một 
trong những xã còn khó khăn của huyện Krông Ana. Đray Sáp là địa phương có 
địa bàn rộng, điều kiện kinh tế còn rất nhiều khó khăn, chủ yếu là sản xuất nông 
nghiệp, chất lượng cuộc sống của người dân còn thấp, tỉ lệ học sinh dân tộc cao, 
chiếm gần 50% số học sinh toàn trường. Hiện nay Ban giám hiệu và tập thể giáo 
viên trường THCS Lê Quý Đôn đã nỗ lực đưa ra nhiều giải pháp nhằm hạn chế 
tình trạng bỏ học của học sinh. Việc hạn chế học sinh bỏ học trong tình trạng 
hiện nay là trách nhiệm của toàn xã hội chứ không phải của riêng ai.
 Bản thân là một giáo viên trẻ, được phân công làm công tác chủ nhiệm 
hơn ai hết tôi luôn ý thức được trách nhiệm của mình trong việc hạn chế học 
sinh bỏ học đặc biệt là với lớp mình chủ nhiệm.Xuất phát từ thực tiễn trên và 
qua thực tế công tác giảng dạy học sinh ở trường THCS Lê QuýĐôn trong các 
năm qua, tôi nhận thấy việc mỗi giáo viên làm công tác chủ nhiệm nắm rõ thực 
trạng và đề ra các giải pháp để hạn chế việc bỏ học của học sinh lớp mình là đã 
góp phần giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học cho nhà trường, cho ngành giáo 
dục nước nhà. Đó chính là lý do tại sao tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp giảm 
thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê 
Quý Đôn”.
 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
 2.1. Mục tiêu
 Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng việc học sinh bỏ học 
ở trường THCS Lê Quý Đôn, đề tài có mục đích chia sẻ với đồng nghiệp một số 
biện pháp để giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học thông qua công tác chủ 
GV: Bảo Long 2Trường THCS Lê Quý Đôn Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
 Phương pháp thống kê số lượng học sinh có nguy cơ bỏ học qua các năm, 
số lượng ngày nghỉ có phép và không phép của học sinh trong năm học.
 II. PHẦN NỘI DUNG
 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN
 1.1.Khái niệm “học sinh bỏ học”:
 Học sinh bỏ họclà học sinh không tiếp tục đi học nữa, có học sinh bỏ học 
khi vừa học xong chương trình một lớp nào đó, có học sinh bỏ học khi năm học 
mới bắt đầu, vào giữa năm học hoặc khi năm học gần kết thúc, có học sinh bỏ 
học một vài ngày, một vài tiết để đi chơi hoặc đi giải quyết vấn đề gì đó rồi trở 
lại lớp học.
 Còn có một đối tượng học sinh khác, mặc dù vẫn ngồi trong lớp nhưng 
không khác gì học sinh bỏ học. Đó là những học sinh ngồi lơ mơ trong lớp, 
không chú ý nghe giảng hoặc làm việc riêng trong khi thầy cô giáo đang giảng 
bài, không tham gia vào các hoạt động trên lớp và chỉ mong hết giờ. Đối tượng 
này là đối tượng “tiền bỏ học”.
 Học sinh bỏ học có thề chia ra làm hai loại: bỏ học “tích cực” và bỏ học 
“tiêu cực”. Bỏ học “tích cực” nếu học sinh bỏ học để đi học nghề hoặc tiếp tục 
học bổ túc; bỏ học “ tiêu cực” nếu học sinh bỏ học để đi chơi la cà bám vào cha 
mẹ, phá phách xóm giềng, học sinh bỏ học “tiêu cực” có thể là đội quân “trù 
bị” của ma túy và tệ nạn xã hội. Dù học sinh bỏ học “tích cực” hay “tiêu cực” 
cũng gây ảnh hưởng xấu đến chất lượng nguồn nhân lực, đến cộng đồng và xã 
hội.
 Một trong các yếu tố cơ bản đối với quá trình dạy học nói riêng và quá 
trình giáo dục nói chung là phải đảm bảo cho mỗi học sinh được học trọn ven 
bậc học. Nhưng thực tế do nhiều nguyên nhân tác động, học sinh bỏ học không 
hoàn thành được hết bậc học, thậm chí có em bỏ học ngay từ lớp sáu. Đây là 
hiện tượng không bình thường, bởi vì các em còn quá nhỏ, chỉ mới hơn mười 
tuổi, tương lai các em sẽ ra sao? Các em sẽ làm được gì với những kiến thức 
không trọn vẹn đó. Xét sâu xa hơn, việc bỏ học bất thường sẽ gây xáo trộn về 
mặt tâm lý của học sinh đang còn đi học, gây hậu quả xấu cho việc phổ cập giáo 
GV: Bảo Long 4Trường THCS Lê Quý Đôn Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
công tác vận động học sinh ra lớp trở lại; Cung cấp danh sách địa chỉ cụ thể từng 
học sinh để chính quyền xã chỉ đạo Ban Tự quản các thôn buôn cùng tham gia 
công tác tuyên truyền, vận động.Thành lập ban duy trì sĩ số, phân công rõ trách 
nhiệm của Lãnh đạo nhà trường, cán bộ, giáo viên, nhân viên trong công tác vận 
động học sinh duy trì sĩ số đến từng lớp, từng thôn buôn, từng học sinh. Tổ chức 
dạy phụ đạo chohọc sinh yếu kém, tăng cường các hoạt động ngoại khóa, văn 
hóa văn nghệ - thể dục thể thao tạo sân chơi bổ ích lôi cuốn học sinh tham 
giaTuy nhiên tỉ lệ học sinh bỏ học vẫn còn cao.
 Bảng thống kê số lượng HS bỏ học của trường THCS Lê Quý Đôn trong 
các năm học từ 2014 đến 2017:
 STT Năm học Số HS bỏ học Số HS bỏ học trong hè
 1 2014-2015 19 10
 2 2015-2016 21 18
 3 2016-2017 22 19
 Qua bảng thống kê thì tình hình bỏ học còn rất cao.Đặc biệt là số học sinh 
bỏ học trong hè. Lý do là trong hè một số học sinh học yếu ham chơi bị bạn bè 
rủ rề lôi cuốn nên không muốn trở lại trường, một số em trong hè theo bạn đi 
làm xa rồi không muốn về đi học lại, các em học sinh yếu kém phải ôn tập để thi 
lại, nhưng quá trình thi lại các em không đủ điều kiện lên lớp nên chán nản và 
bỏ học.
 Bảng theo dõi tình hình học sinh lớp 6B Học kỳ I năm học 2015-2016 và 
lớp 6B học kì I 2016-2017:
 Năm học Tổng 
 Nữ Dân tộc Hộ nghèo Cận nghèo
 số HS
 2015-2016 26 14 20 04 02
 2016-2017 27 12 21 03 03
GV: Bảo Long 6Trường THCS Lê Quý Đôn Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
 Phần đa học sinh người dân tộc, bố mẹ các em biết ít chữ, ít quan tâm đến 
việc học của con nên khi đi học về không có ai kèm, nhắc nhở dẫn đến tình trạng 
các em thường không học bài cũ ở nhà nên học lực ngày càng yếu dẫn đến chán 
nản và muốn bỏ học
 Mộtsố học sinh bố mẹ ít dành thời gian cho con cái, lo kiếm sống không 
quản lý giờ giấc của con em mình.Gia đình một số học sinh nghèo đi làm thuê ở 
xa, để con em ở nhà với anh chị, ông, bà, hoặc người thân. Những học sinh này 
thường nói dối cha mẹ, thầy cô, thường xuyên nghĩ học không lí do, cúp tiết đi 
chơi lâu ngày dẫn đến chán học và bỏ học. 
 Học sinh thuộc gia đình thiếu thốn tình cảm của bố mẹ.Tức là bố mẹ ly 
hôn, bố mẹ hay cãi nhau hoặc có những học sinh mồ côi. Những học sinh này 
thường có tính khí bất thường, hay quậy phá, đánh nhau, hoặc tự ti, mặc cảm xa 
lánh bạn bè nên hay dẫn đến tình trạng bỏ học.
 Hình 2: Ba mẹ thường xuyên cãi nhau dẫn đến trẻ mặc cảm, tự ti
 Do kinh tế gia đình khó khăn đã khiến nhiều học sinh phải theo cha mẹ đi 
làm nương rẫy, hoặc bỏ học để phụ giúp công việc gia đình.
GV: Bảo Long 8Trường THCS Lê Quý Đôn Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
 Sự phối hợp giữa phụ huynh học sinh với nhà trường chưa thực sự chặt 
chẽ, nhiều phụ huynh còn có tư tưởng trông chờ, phó mặc con em mình cho nhà 
trường.
 2.2. Về phía nhà trường.
 Cơ sở vật chấtcủa nhà trường còn thiếu thốn: Trường chỉ đủ số phòng học 
cho các lớp chính khóa, thiếu phòng học phụ đạo cho học sinh yếu kém.
 Một số giáo viên chủ nhiệm chưa thực sự quan tâm đến lớp. Sự kết hợp 
giữa giáo viên chủ nhiệm và tổ chức hội phụ huynh trong việc giáo dục học sinh 
yếu kém, học sinh cá biệt còn hạn chế. Việc thực hiện phân loại học sinh trong 
lớp để lên kế hoạch bồi dưỡng, tổ chức phụ đạo, giúp đỡ học sinh yếu kém trong 
nhà trường hiện nay chưa thật tích cực.Trong khi, công việc này lại đòi hỏi 
nhiều công sức, sự kiên trì và tâm huyết của những người có liên quan đặc biêt 
là giáo viên chủ nhiệm.
 2.3. Về phía xã hội.
 Trường THCS Lê Quý Đôn nằm trên địa bàn xã Dray Sáp. Tình hình kinh 
tế của xã còn gặp nhiều khó khăn. Xã có nhiều Buôn gồm nhiều hộ gia đinh 
người dân tộc sinh sống nên tỉ lệ học sinh dân tộc thiểu số của trường cao, chiếm 
gần 50% số học sinh toàn trường
 Trước thực trạng của địa phương, của trường, của lớp chủ nhiệm như trên, 
khi nhận nhiệm vụ là một giáo viên chủ nhiệm, tôi cảm thấy bản thân phải tìm 
cách nào đó để duy trì tốt nhất sĩ số của lớp mình, góp phần hạn chế tình trạng 
học sinh bỏ học của lớp chủ nhiệm.
 Trước khi thực hiện đề tài, tôi đã điều tra bằng hình thức trắc nghiệm trong 
học sinh về mức độ chuyên cần, mức độ duy trì sĩ số đến cuối năm bằng hình 
thức phát phiếu thăm dò cho lớp 6B về các nội dung sau:
 Câu hỏi: Em có quyết tâm sẽ đi học chuyên cần và duy trì đến cuối năm 
học hay không? (Điều tra cả lớp)
 A: CÓ B: KHÔNG C: CHƯA BIẾT
GV: Bảo Long 10Trường THCS Lê Quý Đôn Một số biện pháp giảm thiểu tình trạng học sinh bỏ học trong công tác chủ nhiệm tại trường THCS Lê Quý Đôn.
 Danh sách học sinh có nguy cơ bỏ học năm học 2015-2016:
 STT Họ và tên học sinh Nguyên nhân
 1 Y Guốt Hđơk Học yếu, ham chơi điện tử
 2 H Diêm Niê Học yếu, gia đình có hoàn cảnh khó khăn, 
 bố mẹ đi làm ăn xa.
 3 Y Chiến Bkrông Lưu ban, chán học
 4 H Ôn Niê Nhà xa, không có xe đạp đến trường
 5 Y Thép Byă Gia đình khó khăn, sau giờ học phải đi chăn 
 bò phụ giúp bố mẹ
 6 Y Huynh Kbuor Lưu ban, chán học, mồ côi bố, mẹ đi lấy 
 chồng, không ai quan tâm đến em
 7 Trần Văn Tài Hay thức dậy muộn, đi trễ, bố mẹ đi làm 
 sớm, về muộn, không ai quan tâm đến việc 
 học của con
 Danh sách học sinh có nguy cơ bỏ học năm học 2016-2017:
 STT Họ và tên học sinh Nguyên nhân
 1 Y Kênan Hđơk Học yếu, lười học
 2 H Nguê Êya Gia đình có hoàn cảnh khó khăn
 3 H Ria Êban Nhà đông con, ở nhà phụ giúp nương rẫy
 4 Nguyễn Thị Bình Minh Gia đình có hoàn cảnh khó khăn
 5 Y Romi Kbuor Ba mẹ ly hôn
 6 Y Sanra Bkrông Lưu ban, học yếu
 7 Y Tươi Ktul Nhà xa trường đi lại khó khăn
 8 Y Vinh Niê Lười học, bị bạn bè lôi kéo,nghiện game
 Qua kết quả khảo sát cho ta thấy tỉ lệ học sinh có nguy cơ bỏ học chiếm tỉ 
lệ cao (khoảng 30%) với nhiều nguyên nhân khác nhau. Vậy là giáo viên chủ 
nhiệm chúngta phải có biện pháp gì để giúp học sinh có thêm động lực và sự 
quyết tâm đi học chuyên cần?và đó cũng chính là lý do thôi thúc tôi đi tìm hiểu, 
GV: Bảo Long 12Trường THCS Lê Quý Đôn