Sáng kiến kinh nghiệm Nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm, xây dựng lớp học hạnh phúc tại trường Tiểu học Hải Long, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định

 MỤC LỤC
STT NỘI DUNG TRANG
 I ĐIỀU KIỆN HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN. 1
 II MÔ TẢ GIẢI PHÁP: 2
 1 Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 2
 2 Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 3
2.1 Giải pháp 1. Điều tra cơ bản 3
2.2 Giải pháp 2. Xây dựng nề nếp học tập và lớp tự quản 4
2.3 Giải pháp 3. Xây dựng lớp học hạnh phúc, môi trường học tập an toàn. 10
2.4 Giải pháp 4. Tổ chức và hướng dẫn học sinh tham gia các hoạt động học 13
 tập một cách hiệu quả.
2.5 Giải pháp 5. Tổ chức các hoạt động tập thể và các trò chơi vui tươi lành 16
 mạnh.
2.6 Giải pháp 6. Hướng dẫn học sinh thực hiện đúng các quy 17
 định của lớp, của trường.
2.7 Giải pháp 7. Kết hợp tốt giữa nhà trường - gia đình và xã hội 17
 3 Những điểm mới của sáng kiến 20
 4 Các điều kiện cần thiết để áp dụng giải pháp 20
 III HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI: 21
 1 Hiệu quả về mặt kinh tế 21
 2 Hiệu quả về mặt xã hội 21
 3 Khả năng áp dụng và nhân rộng 25
 IV Cam kết không sao chép hoặc vi phạm bản quyền. 25 Thực tế cho thấy việc áp dụng quan điểm giáo dục lấy học sinh 
làm trung tâm trong đã tạo ra một không gian mở cho học sinh, khuyến 
khích học sinh phát triển tư duy. Học sinh được học trong một môi 
trường tốt sẽ cảm thấy tự tin, thoải mái về cả thể chất lẫn tinh thần để 
thể hiện hết bản thân của mình.
Từ đó học sinh sẽ cảm thấy hạnh phúc, học sinh hạnh phúc thì giáo viên cũng hạnh phúc, lớp 
học sẽ hạnh phúc và phụ huynh sẽ hạnh phúc.
 Mỗi giáo viên đã và đang nỗ lực đổi mới phương pháp giáo dục 
học sinh, nâng cao hiệu quả công tác chủ nhiệm của bản thân, giúp cho 
học sinh được học tập ở môi trường giáo dục tốt nhất. Xuất phát từ 
những lý do trên, tôi chọn đề tài “Nâng cao hiệu quả công tác chủ 
nhiệm, xây dựng lớp học hạnh phúc” để nghiên cứu và thực nghiệm tại 
trường Tiểu học Hải Long, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định.
 II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP
 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến
 Năm học 2022-2023, tôi được phân công chủ nhiệm và giảng dạy 
lớp 5. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, tôi thấy có một số ưu điểm và 
tồn tại sau:
 1.1. Thuận lợi:
 Được sự quan tâm phối hợp tốt của các đoàn thể trong nhà trường, 
hội cha mẹ học sinh. Đa số phụ huynh học sinh quan tâm đến việc giáo 
dục con cái. Hầu hết giáo viên chủ nhiệm khi nhận lớp đều rất tích cực 
nghiên cứu, tìm hiểu và xây dựng cho học sinh nề nếp, ý thức học tập. 
Bản thân mỗi giáo viên đã ý thức sâu sắc tầm quan trọng của công tác 
chủ nhiệm lớp, xây dựng lớp học hạnh phúc.
 Nhiều lớp, học sinh ngoan ngoãn, biết kính trọng, lễ phép với thầy 
cô giáo, người lớn tuổi, tích cực tham gia các hoạt động.
 1.2. Khó khăn:
 Thực tế vẫn còn giáo viên chưa thực sự quan tâm đến việc xây 
dựng nề nếp cho học sinh. Có giáo viên còn lúng túng, thiếu kinh nghiệm 
hoặc sử dụng phương pháp giáo dục chưa linh hoạt nên nề nếp của lớp 
chưa tốt, các em còn mải chơi, chưa tự giác trong các hoạt động. Hiệu 
quả công tác chủ nhiệm lớp của một số giáo viên chưa cao.
 Trong lớp vẫn có học sinh chưa ngoan, chưa biết nghe Học sinh trong lớp: nhằm phát hiện những ưu điểm, hạn
chế của các em nhằm tạo điều kiện và làm cơ sở xây dựng để các em cùng 
giúp đỡ nhau trong học tập cũng như trong sinh hoạt.
 Cha mẹ học sinh: Nhằm nắm được hoàn cảnh, cá tính và khả năng 
đặc biệt hay những hạn chế của học sinh để có biện pháp bồi dưỡng, 
giúp đỡ thiết thực.
 Khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ 
nhiệm cũ, qua học sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh.
 Sau đó, tôi tiến hành phân loại đối tượng học sinh để đưa vào sổ 
kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể:
 + Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn.
 + Học sinh khuyết tật.
 + Học sinh các biệt về đạo đức.
 + Học sinh yếu.
 + Học sinh có những năng lực đặc biệt. (phụ lục 2)
 Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn 
giữa bố và mẹ, gia đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lôi 
kéo.Hoặc trẻ có những tính xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục 
được
 Qua điều tra, tôi nắm bắt được: Các em học cùng lớp nhưng 
lại sống ở các địa bàn dân cư khác nhau. Trong số 35 em thì 23 em có 
bố mẹ là công nhân, bố mẹ bận đi làm nên các em ít được quan tâm. 
Thời gian đầu năm học, lớp có em Trọng Nguyên, Phước, Tiến,... rất 
hiếu động, lười học hay nghỉ học và đi học muộn, thiếu và quên đồ 
dùng học tập ở nhà; Em Trần Trọng Nguyên tiếp thu bài chậm vệ sinh 
cá nhân chưa sạch sẽ, bài cô giao không hoàn thành, đồ dùng học tập 
thiếu thốn,... bố, mẹ đi làm ăn xa, ở với ông bà ngoại. Lớp có 35 học 
sinh thì có 2 học sinh thuộc diện gia đình khó khăn.
 Chính vì những lí do đó dẫn đến chất lượng giảng dạy của cô bị 
ảnh hưởng và kết quả học tập của một số em chưa cao, nền nếp chưa 
tốt.
 2.2. Giải pháp 2. Xây dựng nề nếp học tập và lớp tự
quản
 2.2.1. Xây dựng lớp có nền nếp học tập tốt:
 Để xây dựng lớp có nề nếp học tập tốt tôi đã thực hiện thần trách nhiệm cao. Còn với mọi thành viên khác phải thực hiện đúng 
theo sự chỉ đạo của lớp. Trước khi bầu, tôi đưa ra tiêu chuẩn: cán sự lớp 
phải gương mẫu trong mọi hoạt động, phải chăm ngoan, ý thức kỉ luật 
tốt, có tinh thần trách nhiệm cao. Còn với mọi thành viên khác phải thực 
hiện đúng theo sự chỉ đạo của lớp. Để xây dựng đội ngũ Ban cán sự cho 
lớp, tôi tiến hành các bước như sau:
 Bước 1: Lựa chọn đối tượng học sinh
 Ngay từ đầu năm học, tôi đã lưu ý xây dựng đội ngũ Ban cán sự 
cho lớp, lựa chọn các em học sinh có thể đạt các yêu cầu sau: nhận thức 
nhanh; nhanh nhẹn, hoạt bát; mạnh dạn, tự tin và có trách nhiệm cao 
trong các công việc được giao.
 Sang học kì II, để phát huy tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm 
đối với tập thể nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa 
ban cán sự của lớp.
 Bước 2: Huấn luyện học sinh
 - Huấn luyện cách làm việc cho từng học sinh.
 - Phân công việc làm phù hợp với từng học sinh.
 Bước 3: Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban cán sự lớp.
 Sau khi lựa chọn được Ban cán sự lớp, tôi phân công nhiệm vụ cụ 
thể cho từng em như sau:
 Lớp trưởng: phụ trách chung mọi hoạt động của lớp. Theo dõi sĩ 
số lớp, nhắc nhở các bạn xếp hàng ra vào lớp đúng quy định. Vào đầu 
giờ mỗi ngày, lớp trưởng yêu cầu các bạn lấy sách ra đọc bài, ôn lại 
những bài đã học trong tuần qua; hoặc ôn lại các bảng nhân, bảng chia,...
 Lớp phó học tập: Theo dõi các thành viên đi học đầy đủ, đúng giờ, 
học tập nghiêm túc. Kiểm tra việc chuẩn bị bài của các tổ và báo cáo lại 
cho cô giáo vào 15 phút truy bài; làm cơ sở tổng kết thi đua cuối tuần.
 Lớp phó lao động: Nhắc nhở các bạn thực hiện lao động tập trung, lao 
động trực tuần, hàng ngày; theo dõi các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn 
hoa và cây trồng của lớp. Kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động 
do trường, lớp tổ chức. Bên cạnh đó, phối hợp với lớp trưởng, lớp phó học 
tập giữ trật tự lớp.
 Lớp phó phụ trách văn nghệ: Bắt giọng lớp hát tập thể đầu giờ học 
hoặc những lúc chuyển tiết.
 Tổ trưởng, tổ phó:Kiểm tra và nhắc nhở thành viên của tổ sắp xếp 
đồ dùng học tập ngay ngắn, truy bài đầu giờ, theo dõi các bạn trong tổ dùng học tập đầy đủ trước khi đến lớp.
 Kỹ năng giao tiếp ứng xử là một kỹ năng sống quan trọng nhất 
trong cuộc sống mỗi người từ học sinh, người đi làm, chủ doanh 
nghiệp, bà nội trợ, đến ông bà, cha mẹ, mọi đối tượng cần có kỹ năng 
giao tiếp khéo léo, ứng xử hiệu quả trong các tình huống của cuộc 
sống, và xã hội. Khi giao tiếp với người lớn tuổi học sinh cần nói năng 
lễ phép, lịch sự, trả lời đủ câu
 Ví dụ: Một số học sinh lớp tôi như em Nguyên, Tiến... khi gặp 
người lớn tuổi không chào, tự do đi ra ngoài, nếu có học sinh chào 
những chưa lễ phép. Thấy vậy, tôi đã hướng dẫn, thực hành làm mẫu 
trong một số tình huống như khi gặp các thầy, cô giáo thì biết chào hỏi.. 
Nhờ có sự nhắc nhở thường xuyên, các em đã biết chào hỏi, thưa gửi lễ 
phép.
 Cô giáo chính là người mẹ thứ hai của các em khi ở trường. 
Ngoài việc dạy kiến thức cho học sinh, chúng ta còn quan tâm đế giáo 
dục dạo đức, tác phong, sức khỏe của học sinh. Hằng ngày, tôi kết hợp 
với nhân viên y tế hướng dẫn cách giữ gìn sức khỏe (ăn uống đủ chất, 
mặc trang phục đúng thời tiết, giữ vệ sinh cá nhân, trường lớp, nơi ở 
sạch sẽ,...) Ngoài ra tôi còn hướng dẫn phụ huynh, học sinh cách phòng 
chống các dịch bệnh: bệnh thủy đậu, sởi, dịch bệnh Covid-19.
 Tôi thấy rằng: để dạy một tiết học đủ thời gian từ 35 - 40 phút có 
chất lượng và đảm bảo được không khí học tập của lớp thì phải rèn cho 
các em vào nề nếp học tập ngay từ đầu năm học, đặc biệt là nền nếp 
giữ gìn sách vở, đồ dùng học tập. Ông cha ta thường nói: “Nét chữ nết 
người”. Đúng vậy, khi người ta nhìn vào nét chữ thì đánh giá được con 
người. Nếu nét chữ đẹp thì con người đó có tính cẩn thận và ngược lại 
nét chữ xấu thì con người đó luôn cẩu thả. Thông thường một học 
sinh giỏi, ngoan bao giờ sách vở đồ dùng học tập cũng đầy đủ, ngăn 
nắp, sách vở được giữ gìn cẩn thận, không quăn mép, quyển vở ngay 
ngắn, sạch đẹp... Song, bên cạnh đó còn có em chưa thực sự có ý thức 
trong việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập. Nhiều em quyển sách còn 
chưa được bọc cẩn thận dẫn đến rách bìa, bong trang, quyển vở quăn 
mépĐồ dùng học tập tuy có nhưng vì chưa cẩn thận nên hay hỏng 
hoặc mấtNhư vậy việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập cũng ảnh 
hưởng tới chất lượng học và nề nếp học tập. Rèn nếp giữ gìn sách vở và 
đồ dùng học tập cũng là một trong những việc quan trọng trong việc 
dạy dỗ các em. Ngay trong từng tiết học, nề nếp học tập cũng ảnh 
hưởng tới việc giữ gìn sách vở đồ dùng học tập, cụ thể là học sinh cần có 
đầy đủ sách vở đồ dùng học tập của từng môn, thực hiện giờ nào việc