Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm Lớp 12

 Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI 
 Trong những năm gần đây cùng với việc thay đổi sách giáo khoa cũ bằng 
sách giáo khoa mới, việc thay đổi một số phương pháp trong dạy học là rất cần 
thiết.
 Song song với việc đổi mới ấy, việc quản lí giáo dục học sinh cũng rất quan 
trọng, đặc biệt vai trò của giáo viên chủ nhiệm ( GVCN ) trong công tác giáo dục 
học sinh.
 Đối với học sinh lớp 12, lứa tuổi mà ở đó đặc điểm tâm sinh lí khá phát triển, 
trí tuệ biến đổi cả về chất và lượng. Các em biết quan sát nhạy bén và cảm nhận 
tinh tế, tư duy trìu tượng ở mức cao. Nhưng lại rất dễ thay đổi tính nết, dễ xa ngã 
và bị lôi kéo, lứa tuổi đang và muốn tự khẳng định mình trước mọi người.
 Để làm tốt công tác chủ nhiệm trước hết GVCN phải nắm rõ nhiệm vụ của 
GVCN trong điều lệ trường học.
 Vì GVCN có một vị trí quan trọng trong việc giáo dục ý thức đạo đức học 
sinh, tạo điểm nhấn góp một phần trong phong trào xây dựng trường học thân thiện 
học sinh tích cực. Do đó GVCN là một trong những nhân tố thúc đẩy sự hình thành 
nhân cách của học sinh, mang lại một phần kết quả rèn luyện đạo đức, học tập của 
các em.
 Học sinh lớp 12 không những cần được trau dồi tư tưởng vững vàng, có nghị 
lực vượt khó trong học tập và đời sống, mà các em còn đóng vai trò quan trọng 
trong chất lượng, tỷ lệ thi tốt nghiệp trung học phổ thông ( THPT ) của nhà trường, 
tỷ lệ học sinh ( HS ) đỗ đại học, cao đẳng. Vì vậy việc quản lí giáo dục các em lớp 
12 không phải là dễ. Hơn nữa hầu hết GVCN là kiêm nhiệm chưa qua lớp bồi 
dưỡng về nghiệp vụ làm GVCN, làm việc với những kinh nghiệm sau nhiều năm 
làm công tác chủ nhiệm.
 Thực tiễn hiện nay ở trường THPT Triệu Sơn 5, công tác chủ nhiệm được 
Ban giám hiệu chú trọng và quan tâm, có lập riêng một tổ gọi là tổ chủ nhiệm do 
thầy Hồ Thanh Sơn - Phó hiệu trưởng nhà trường phụ trách, cuối mỗi tuần đều sinh 
hoạt, và có thể họp đột xuất nếu cần thiết, mục đích là cùng nhau tháo gỡ khó khăn 
của lớp, chia sẻ kinh nghiệm, tạo nên sự dân chủ. 
 Đối với HS 12 vừa phải giáo dục đạo đức, ý thức học tập, hướng nghiệp, kể 
cả việc chuẩn bị hồ sơ để các em đủ điều kiện dự thi tốt nghiệp
 Bản thân tôi mặc dù đã được học nghiệp vụ sư phạm khi còn là sinh viên Đại 
học Vinh, nhưng từ khi ra trường đến giờ đã 11 năm chưa một lần được qua lớp bồi 
dưỡng về nghiệp vụ đối với công tác chủ nhiệm lớp.Chỉ hoạt động bằng kinh 
nghiệm nhiều năm làm GVCN.
 Trường THPT Triệu Sơn 5 2 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Lập mẫu sơ yếu lý lịch để HS tự điền theo mẫu.
 Thông qua phương pháp này GVCN nắm rõ hơn tâm lý, tính cách của từng HS, 
rõ về học tập của từng em để tham mưu cho các giáo viên bộ môn ( GVBM ), phối 
hợp với phụ huynh học sinh ( PHHS ) được tốt hơn. 
3) Phương pháp phân tích số liệu. 
 Kết quả cụ thể qua 3 năm sẽ có sự thay đổi. GVCN sẽ tìm ra mặt tích cực và 
hạn chế để có giải pháp phù hợp hơn. 
4) Phương pháp tổng kết kinh nghiệm.
 Tham khảo những báo cáo tổng kết hàng năm của nhà trường 
 Tham khảo kinh nghiệm giáo viên trường bạn, trường mình
 Từ kinh nghiệm của chính bản thân qua các năm làm công tác CN Lớp 12.
5) phương pháp thử nghiệm.
 Đã áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục HS lớp 12A2 (2004 - 2005), 
12A6 (2005 - 2006), 12A12 (2006 - 2007).
V. BỐ CỤC CỦA SÁNG KIẾN 
 Đề tài sáng kiến kinh nghiệm gồm 3 phần chính 
 Phần thứ nhất: Mở đầu
 Phần thứ hai: Nội dung nghiên cứu
 Phần thứ ba: Kết luận, kiến nghị
 Phần thứ hai:
 NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
1. Những phẩm chất chủ yếu của giáo viên chủ nhiệm.
 - GVCN phải chuẩn nghề nghiệp, có nhân cách toàn vẹn thể hiện qua việc 
nhận thức, có thái độ và hành vi cá nhân phù hợp với chuẩn mực xã hội và phát huy 
truyền thống đạo đức của dân tộc ( hiếu học, tôn sư, trọng đạo)
 - Có lòng nhân ái, nhất là đối với HS, người già, trẻ em, người thiệt thòi 
bất hạnh
 - Yêu nghề, say sưa với công tác giáo dục. 
 - Có tinh thần trách nhiệm và lòng tự trọng cao, có lương tâm nghề nghiệp 
vững vàng. 
 - Khiêm tốn, cầu tiến, tích cực tự hoàn thiện không ngừng. 
 Trường THPT Triệu Sơn 5 4 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
đã hỗ trợ cho giáo viên và phụ huynh trong việc liên lạc, trao đổi, nắm bắt nhanh 
những thông tin cần thiết trong phối hợp giáo dục, đồng thời hỗ trợ tích cực cho 
hoạt động dạy của giáo viên trong những giờ lên lớp, trong những hoạt động tập 
thể khiến học sinh thấy hứng thú hơn. Sự phối kết hợp giữa các tổ chức đoàn thể 
trong và ngoài nhà trường ngày càng trở nên chặt chẽ.
2. Khó khăn.
 Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi kể trên, công tác chủ nhiệm lớp còn 
gặp không ít những khó khăn, thách thức. Trong thời đại khoa học công nghệ và 
kinh tế thị trường hiện nay, ngoài những tiện ích to lớn mà nó mang đến cho nhân 
loại thì kèm theo đó là hàng loạt các tác động tiêu cực đến đối tượng học sinh, xu 
hướng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các ca sĩ, diễn viên trong 
phim ảnh không lành mạnh và đặc biệt là game online. Chính những vấn đề này 
ảnh hưởng không ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, đạo đức của học 
sinh và gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục 
đạo đức học sinh. 
 Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều công nghệ kinh doanh chỉ chú ý đến lợi 
nhuận. Hầu hết các điểm truy cập Internet đều trang bị những trò chơi bạo lực thu 
hút học sinh. Vì thế, hiện tượng trốn tiết, giấu tiền học phí để chơi game là điều 
không tránh khỏi. Không những thế, hậu quả do những tác động của những trò chơi 
nguy hiểm này dẫn đến các hành vi bạo lực khôn lường. 
 Mặt khác, nhiều gia đình do quá bận rộn với công việc nên thời gian dành 
cho việc giáo dục con cái không nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường và xã hội, 
thậm chí cung cấp tiền bạc dư thừa không nghĩ đến hậu quả. Nhiều phụ huynh chỉ 
gặp gỡ trao đổi với GVCN trong các buổi họp phụ huynh trong một năm học. Còn 
chủ yếu là trao đổi qua điện thoại trong những trường hợp cần thiết. Trẻ thiếu thốn 
tình cảm, thiếu sự quan tâm của gia đình, dễ bị kẻ xấu lôi cuốn sa ngã. Một số em 
do được chiều chuộng và chăm sóc quá chu đáo nên nảy sinh tính ích kỉ, ương 
bướng, khó bảo.
 Hơn nữa, công tác chủ nhiệm chủ yếu là kiêm nhiệm, thực tế hiện nay chưa 
có một khoá đào tạo chính thức nào cho GVCN. Chính vì vậy, không nhiều GVCN 
thực sự có năng lực, làm chủ nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm của bản thân, cộng 
với trao đổi học hỏi trong nhà trường. Bên cạnh đó, số tiết dành cho GVCN còn 
quá ít, chỉ 4 tiết trên tuần, chưa tương xứng công sức giáo viên đầu tư vào công tác 
chủ nhiệm, dẫn đến nhiều giáo viên chưa hăng say với công tác chủ nhiệm. Nội 
dung chương trình giảng dạy còn nặng về kiến thức thuần tuý, số tiết giành cho 
giáo dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh còn quá ít, trong khi xã hội ngày 
càng phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh lí của các em đang phát triển 
mạnh, các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu biết, tìm tòi, bắt chước, thích giao 
 Trường THPT Triệu Sơn 5 6 Mai Văn Chung Một số biện pháp trong công tác chủ nhiệm lớp 12
 Tìm hiểu HS có năng lực ( ban cán sự lớp Huệ, Chinh, Mến ... Năng khiếu ( 
Chương thể thao, Nhất vẽ năm 2004 - 2005, Họp, Giới, Mến hát hay mọi phong 
trào ca hát ở trường em rất tích cực tham. Đây cũng là một trong những yếu tố để 
các em đự định tương lai.
 Tìm hiểu về hoàn cảnh và quan hệ của HS với gia đình, và ai là người có ảnh 
hưởng lớn đến các em. GVCN có thể biết chia sẻ, giúp đỡ HS vượt qua hoàn cảnh, 
và cũng để biết liên hệ với ai để việc phối hợp giáo dục có hiệu quả ( Em Đỗ Hữu 
Long năm học 2005 - 2006 Bố, Mẹ đi làm ăn ở trong miền Nam thì phải liên hệ với 
anh và chú ruột, Em Đặng Thị Trà năm học 2006 - 2007 Bố, mẹ li thân liên hệ với 
chị gái của em
 Quan hệ của HS với bạn bè trong và ngoài lớp (ở trong lớp Em Hà với em 
Mến 12A2 có Tình cảm với nhau, em Long với em Hiền 12A6...) để giáo dục các 
em có một tình cảm trong sáng lành mạnh không ảnh hưởng đến kết quả học tập. 
HS có thái độ hoà đồng hay cô lập, khép kín, được bạn bè yêu mến hay thờ ơ, tách 
biệt nguyên nhân của những thái độ đó. Tìm hiểu các quan hệ xã hội ở ngoài lớp, 
ngoài trường của HS để có cách tác động cần thiết cho sự phát triển của HS(em 
Luật,Hiếu,Thương,Tiến,Vĩnh,Võ lớp 11 thường hay vào lớp trễ tiết 1do hay la cà 
ngoài các quán với những bạn không còn đi học...)
 HS 12 là độ tuổi có nhiều biến động trong tâm tư, tình cảm, những vướng 
mắc từ các mối quan hệ giao lưu, từ sự phát triển cơ thể, từ các nhiệm vụ học tập, 
rèn luyện, sự định hướng nghề nghiệp trong tương lai... có thể tạo ra những khó 
khăn lớn về mặt tâm lý cho các em.
c) Cách tìm hiểu HS 12.
 Bước1: Điều tra HS qua lý lịch tự khai theo mẫu
GVCN sẽ thu thập được nhiều thông tin về HS. GVCN cần xây dựng nội dung bản 
lí lịch với những nội dung thích hợp với HS 12 như sau:
 Nội dung lý lịch HS 12 bao gồm:
 Họ và tên HSNam/ nữ..
 Ngày tháng năm sinh : Ngày ... tháng ... năm
 Nơi sinhDân tộc
 Nơi ở hiện nay.thôn.xóm.xãhuyện..tỉnh
 Hộ khẩu thường trú ở đâu
 Số chứng minh nhân dân.ngày cấp.tỉnh
 Đã vào đoànchưa vào đoàn. ở đâu .năm.
 Bằng tốt nghiệp THCS lấy chưa .........
 Có chứng chỉ nghề .. xếp loại 
 Con thương binh hạng mấy.Con liệt sĩcon mồ côi.
 Gia đình có là hộ nghèo , cận nghèo 
 Họ tên chanăm sinhnghề nghiệp.
 Họ tên mẹ..Năm sinhnghề nghiệp
 Trường THPT Triệu Sơn 5 8 Mai Văn Chung