Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả

 II. 2. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 
 Với đề tài này chỉ hướng vào một số biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm 
lớp đạt hiệu quả .
 Đề tài này thực hiện trong 2 năm học (2016 – 2017; 2017 – 2018).
 Đối tượng chính là học sinh lớp 2C, lớp 2B trường tiểu học Lê Hồng Phong.
 II. 3.Phương pháp nghiên cứu
* Để thực hiện tốt đề tài này, tôi xây dựng nhóm phương pháp nghiên cứu như sau:
 - Phương pháp nghiên cứu tài liệu.
 - Phương pháp điều tra.
 - Phương pháp phân tích tổng hợp.
 - Phương pháp khảo sát, đánh giá.
 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1.Cơ sở lý luận
 Công tác chủ nhiệm có vai trò rất quan trọng trọng việc nâng cao chất lượng giảng 
dạy và giáo dục trong nhà trường phổ thông và giáo viên chủ nhiệm là người được 
hiệu trưởng bổ nhiệm trong số những giáo viên có kinh nghiệm và có uy tín. Là 
người tổ chức các hoạt động giáo dục trong lớp, các hoạt động tập thể và chịu trách 
nhiệm trước hiệu trưởng về công tác giáo dục đạo đức, lối sống và chuẩn kiến thức kĩ 
năng cần đạt của lớp mình được quy định tại Quyết định số 16 / QĐ - BGDĐT ngày 
5/5/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Ban hành Chương trình giáo dục phổ 
thông.
 Giáo viên chủ nhiệm (GVCN) có vai trò quan trọng trong việc giáo dục (GD) học 
sinh, là người đại diện Hiệu trưởng quản lý hoạt động học tập, sinh hoạt của một lớp 
học trong nhà trường, là người chiếm giữ vị trí trung tâm, trụ cột trong quá trình GD, 
rèn luyện học sinh, là linh hồn của lớp học, là cố vấn đáng tin cậy dẫn dắt, định 
hướng, giúp học sinh biết vươn lên, tự hoàn thiện và phát triển nhân cách.
 Chất lượng giáo dục học sinh cao hay thấp của một lớp do GVCN lớp quyết định. 
Sự phát triển toàn diện, sự đi lên của tập thể lớp đều có vai trò quan trọng của GVCN.
 Thực hiện tốt công tác chủ nhiệm lớp là trong đó đã xây dựng được một lớp học 
có nề nếp, có thói quen học tập tốt, phát huy được tính chủ động, tích cực học tập của 
học sinh, góp phần vào việc đổi mới phương pháp dạy học hiện nay nhằm nâng cao 
chất lượng học tập của học sinh (HS) (nề nếp là mẹ đẻ của chất lượng )
 Đội ngũ giáo viên trong nhà trường là lực lượng chủ yếu quan trọng nhất trong 
tập thể sư phạm, làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục, là người quyết định chất lượng 
giáo dục trong nhà trường, trong đó đội ngũ giáo viên chủ nhiệm là người quản lý 
giáo dục trực tiếp học sinh một lớp, có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục 
 2 
 3.Thực trạng của vấn đề
 Trong nhiều năm làm công tác chủ nhiệm bản thân tự nhận thấy những năm gần 
đây tệ nạn xã hội phát triển ngày càng nhiều, ý thức chấp hành nội quy, nề nếp của 
một bộ phận học sinh còn hạn chế, gây ảnh hưởng không tốt đến việc học tập của các 
em trong khi đó nhu cầu phát triển của xã hội ngày càng cao.
 Trường học nằm trên địa bàn vùng ba, là một địa phương có nhiều phụ huynh 
điều kiện kinh tế khó khăn,phải bươn chải với cuộc sống, thời gian đầu tư cho học tập 
của các em hạn chế dẫn đến kết quả học tập yếu nên dễ bị chán nản.
 Chính vì vậy mà các biện pháp tích cực trong công tác chủ nhiệm nhằm đảm bảo 
tỷ lệ chuyên cần/ ngày để duy trì sĩ số; nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện 
là vấn đề hết sức quan trọng, trong giai đoạn thực hiện mục tiêu phổ cập giáo dục hiện 
nay. 
 3.1.Thuận lợi - khó khăn
 a. Thuận lợi 
 Trường học khang trang, phòng học sáng sủa, sạch sẽ, bàn ghế đúng quy cách; có 
thiết bị đồ dùng dạy học.
 Ban giám hiệu đã kết hợp tốt với các bộ phận khác trong nhà trường nhằm chỉ 
đạo, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên trong công tác chủ nhiệm lớp của giáo viên.
 Giáo viên chủ nhiệm lớp là những người nhiệt tình, có tâm huyết với công tác 
giáo dục (chuyên môn đã cân nhắc lựa chọn kỹ lưỡng trước khi phân lớp).
 Một số giáo viên chuyên, thực sự quan tâm tới việc học của lớp nên đã có sự 
động viên, khuyến khích, dìu dắt các em trong học tập.
 Sĩ số học sinh không quá đông (24 em/ lớp), thuận lợi cho việc kiểm tra đôn 
đốc kịp thời.
 4 III.2. Nội dung và cách thực hiện
 Là giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn suy nghĩ nên làm gì? Làm bằng cách nào? Để 
giúp các em đến lớp 100% . Bởi vì các em đi học đầy đủ sẽ được lĩnh hội kiến thức 
một cách đầy đủ và mang lại kết quả học tập tốt. Vì vậy mỗi buổi học, tiết học tôi 
luôn gần gũi thân thiện để các em thấy được việc học chữ, học làm người là nhu cầu 
tất yếu của mỗi học sinh. Từ đó các em thích đến lớp, tích cực tự giác học tập phấn 
đấu con ngoan trò giỏi xứng đáng là chủ nhân tương lai sau này. 
 Nhận thức được tầm quan trọng và qua quá trình làm công tác chủ nhiệm với 
những giải pháp đã áp dụng và đem lại hiệu quả thiết thực. Tôi đưa ra những giải 
pháp cơ bản nhằm làm tốt công tác chủ nhiệm lớp tại trường TH Lê Hồng Phong như 
sau:
 * Giải pháp thứ nhất: Công tác chủ nhiệm là then chốt quyết định. Để thực 
hiện giải pháp này, tôi thực hiện các biện pháp sau:
 Muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học 
sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được 
đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh.
 Thông tin học sinh
 1. HọvàTên:........
 2. Là con thứtrong gia đình.
 3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)............................................
 4. Kết quả học tập năm lớp 2: ( hoàn thành tốt, hoàn thành).....................
 7. Góc học tập ở nhà: (Có, không)..............................................................
 8. Những người bạn thân nhất trong lớp:....................................................
 9. Sở thích:..................................................................................................
 10. Địa chỉ gia đình: Số nhà........thôn.......................................xã .............. 
 + Sau buổi nhận lớp, tôi cho học sinh làm lí lịch ghi rõ họ tên cha mẹ, nghề 
nghiệp; Hoàn cảnh sinh sống nơi ở của gia đình: Nắm xem bao nhiêu em có hoàn 
cảnh gia đình khá giả? bao nhiêu em gia đình khó khăn? bao nhiêu em có sổ hộ 
nghèo? cận nghèo? Con thứ mấy? Công việc thường ngày ở nhà của học sinh? Ngoài 
ra, tôi còn trao đổi với giáo viên chủ nhiệm của lớp năm trước để nắm rõ hơn về hoàn 
cảnh gia đình của từng học sinh. Sau đó tôi tập hợp thành một quyển sổ theo dõi, phân 
loại đối tượng học sinh, đặc biệt học sinh có hoàn cảnh khó khăn có nguy cơ nghỉ học 
bỏ buổi.
 6 *Giải pháp thứ hai: Phối kết hợp chặt chẽ với Ban đại diện CMHS 
 - Đối với Ban đại diện CMHS lớp: Từ đầu năm học, tôi đã định hướng bầu chọn Ban 
đại diện phụ huynh của lớp với các tiêu chuẩn sau:
 + Phụ huynh có đời sống kinh tế ổn định. 
 + Có tâm huyết, nhiệt tình tất cả vì học sinh thân yêu.
 + Am hiểu nhiều về lĩnh vực giáo dục 
 + Có con em học khá giỏi. 
 * Hội lớp gồm 3 thành viên: Trưởng ban, phó ban, thư ký 
- Nhiệm vụ Ban đại diện CMHS lớp
+ Kết hợp với GVCN lớp theo dõi, động viên quá trình học tập, sinh hoạt của học 
sinh. Đặc biệt quan tâm đến các phong trào lớp. 
+ Nắm rõ được hoàn cảnh gia đình, chỗ ở của từng học sinh để kịp thời thăm hỏi. 
+ Có kế hoạch khen thưởng kịp thời học sinh lớp tiến bộ theo từng tuần, tháng, theo 
các đợt kiểm tra định kỳ của nhà trường. 
- Đối với từng phụ huynh học sinh: Buổi họp phụ huynh đầu năm, tôi đã đề ra yêu cầu 
để phụ huynh cùng GVCN rèn nề nếp học sinh như sau: 
+ Chuẩn bị sách vở và đồ dùng học tập cho con em theo thời khoá biểu hằng ngày.
+ Nhắc nhở con em ôn lại kiến thức đã học và chuẩn bị bài mới trước khi đến lớp. 
+ Giáo dục ý thức gọn gàng, ngăn nắp khi học tập, vui chơi.
+ Sinh hoạt điều độ, đúng thời khoá biểu, giờ nào việc nấy tránh tình trạng vừa học 
vừa chơi.
 + Thường xuyên trao đổi với GVCN qua trò chuyện trực tiếp, điện thoại hoặc qua sổ 
liên lạc để kịp thời nhắc nhở, đôn đốc học sinh nề nếp học tập ở lớp cũng như ở nhà.
 *Giải pháp 3: Khảo sát đối tượng học sinh để đưa ra những phương pháp giáo 
dục phù hợp
- Khảo sát đối tượng thông qua hồ sơ học bạ, qua giáo viên chủ nhiệm cũ, qua học 
sinh trong lớp hoặc qua phụ huynh.
 - Tiến hành phân loại đối tượng để đưa vào sổ kế hoạch công tác chủ nhiệm, cụ thể: 
Học sinh gặp hoàn cảnh khó khăn, học sinh cá biệt về đạo đức, học sinh yếu, học sinh 
có những năng lực đặc biệt.
 + Tìm hiểu nguyên nhân qua gia đình: Gia đình có sự mâu thuẫn giữa bố và mẹ, gia 
đình thiếu quan tâm hoặc có thể bị bạn bè, kẻ xấu lôi kéo.Hoặc trẻ có những tính 
xấu mà bản thân gia đình chưa giáo dục được
 + Dùng phương pháp tác động tình cảm, nghiêm khắc đối với học sinh nhưng không 
cứng nhắc. Tuyệt đối không sử dụng phương pháp trách phạt, chú ý gần gũi các em 
 8 Tổ chức các hình thức thi đua theo tuần, theo tháng. Mỗi tháng tổ chức một hình 
thức thi đua khác nhau nhằm khuyến khích học tập, phẩm chất, năng lực của học sinh. 
 * Phải tùy hoàn cảnh cụ thể, tạo khung cảnh giáo dục tốt làm cho học sinh ngồi 
trong lớp học thấy vui tươi, thích thú không nặng nề, sợ sệt. 
 VD: Đường lên đỉnh Pan – xi - păng, kết hoa tặng mẹ, Hoa thơm dâng Bác ... 
 +Bằng cách mỗi buổi học được khen về thành tích học tập hoặc làm một việc tốt ( 
nhặt được của rơi, giúp đỡ bạn...) thì bạn đó sẽ leo lên 1 bậc của núi hoặc được dán 
một bông hoa vào sổ thi đua. 
 + Cuối tháng tổng kết, ai lên đỉnh núi nhanh hoặc ai kết được nhiều hoa thì người 
đó sẽ thắng cuộc. Nên dù không chấm điểm nhưng với các phong trào này, các em 
luôn luôn phấn đấu vươn lên để đạt thành tích cao nhất. Bạn nào đạt thành tích xuất 
sắc nhất trong tháng sẽ được chụp ảnh lưu vào cuốn sổ Vàng truyền thống của lớp và 
đây cũng là một tiêu chuẩn bình xét học sinh Tiêu biểu đạt cháu ngoan Bác Hồ mà 
nhà trường đã phát động từ nhiều năm nay.
 + Khuyến khích cha mẹ học sinh tham gia đánh giá bằng các hình thức phù hợp 
như: Lời nói, nhắn tin, viết thư...
 + Tôi thường xuyên nhận xét bằng lời nói trực tiếp hoặc viết vào phiếu nhận xét, 
vào vở của học sinh về những kết quả đã làm được hoặc chưa làm được; mức độ hiểu 
biết và năng lực vận dụng kiến thức; mức độ thành thạo các thao tác, kĩ năng cần 
thiết, phù hợp với yêu cầu của bài học hoạt động của học sinh. 
 + Học sinh tự đánh giá ngay trong quá trình hoặc sau khi thực hiện từng nhiệm vụ 
học tập, hoạt động giáo dục khác, báo cáo kết quả với giáo viên; Học sinh tham gia 
nhận xét, góp ý bạn, nhóm bạn ngay trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ học tập 
 10