Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp học sinh phát triển phẩm chất của người giáo viên chủ nhiệm

 BÁO CÁO SÁNG KIẾN 
I. Điều kiện hoàn cảnh tạo ra sáng kiến: 
 Bậc Tiểu học là bậc học nền tảng cho sự phát triển toàn diện về Đức - Trí - 
Thẩm - Mĩ cho học sinh. Nếu như trước đây, giáo dục chú trọng nhiều hơn đến 
hình thành hệ thống kiến thức, kĩ năng, thái độ thì ngày nay, điều đó vẫn còn đúng, 
còn cần nhưng chưa đủ. Theo định hướng chương trình giáo dục phổ thông 2018, 
mục tiêu của chương trình giáo dục cấp Tiểu học là giúp học sinh hình thành và 
phát triển những yếu tố căn bản đặt nền móng cho sự phát triển hài hoà về thể chất 
và tinh thần, phẩm chất và năng lực; định hướng chính vào giáo dục về giá trị bản 
thân, gia đình, cộng đồng và những thói quen, nền nếp cần thiết trong học tập và 
sinh hoạt. Như vậy vấn đề giáo dục học sinh trở thành những con người phát triển 
toàn diện là nhiệm vụ hàng đầu. Làm sao để các em có lòng nhân ái, mang bản sắc 
con người Việt Nam, biết chăm học, chăm làm, tự tin, tự chịu trách nhiệm, trung 
thực, kỉ luật, đoàn kết, yêu thương, ý thức đầy đủ về bổn phận của mình đối với 
người thân, đối với cộng đồng và môi trường cuộc sống, tôn trọng và thực hiện 
đúng pháp luậtNhưng thực tế, hiện tượng suy thoái về đạo đức lối sống, tình 
cảm gia đình, ý thức trách nhiệm với bản thân, với gia đình và cộng đồng. Nạn 
bạo lực học đường đang là vấn đề nhức nhối của toàn xã hội, ảnh hưởng không nhỏ 
đến sự hình thành và phát triển phẩm chất học sinh. 
 Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của Đảng, mục tiêu của cấp học trong 
chương trình chương trình giáo dục phổ thông mới, đặc điểm tâm sinh lí của học 
sinh Tiểu học ,thực trạng phẩm chất của học sinh hiện nay, tôi nhận thấy rằng sự 
hình thành và phát triển phẩm chất cho học sinh là vô cùng quan trọng, không phải 
“ngày một, ngày hai” là có được mà phải hình thành song song với việc phát triển 
năng lực học sinh. Do đó, tôi mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giúp học 
sinh phát triển phẩm chất của người giáo viên chủ nhiệm ”. 
 3 
 1.2. Phân tích thực trạng: 
 Từ bảng khảo sát trên, tôi thấy rằng tỉ lệ mức độ Tốt và Đạt của mỗi phẩm 
chất ở hai lớp trong khối Bốn của trường tôi chưa cao. Học sinh xếp mức Cần cố 
gắng ở từng phẩm chất của lớp tôi chủ nhiệm nhiều hơn so với lớp 4A. Những tồn 
tại trên chưa phải là trầm trọng nhưng nếu không được quan tâm, giáo dục uốn nắn 
kịp thời thì sẽ tạo cho các em những tính cách không tốt. Tìm hiểu thực tế, tôi thấy 
nhìn chung, các em chưa chăm học, chăm làm; thiếu tự tin, trách nhiệm; tính trung 
thực, kỉ luật chưa cao, ít có sự đoàn kết, yêu thương. Những biểu hiện cụ thể là: 
 - Một số học sinh ăn, mặc chưa gọn gàng sạch sẽ 
 - Nhiều em chưa tự giác hoàn thành công việc được giao đúng thời gian. 
 - Học sinh ít có sự tập trung, chú ý lắng nghe trong các giờ học; chưa chủ 
 động nêu thắc mắc và tích cực phát biểu ý kiến trong giờ học; thiếu tự tin 
 trong giao tiếp ứng xử với các bạn trong lớp, trong các cuộc thảo luận 
 nhóm .. 
Nguyên nhân dẫn đến kết quả trên như sau: 
 - Về phía học sinh: 
 + Nhiều em chưa được giáo dục một cách thường xuyên ở mọi lúc, mọi nơi, 
ít có kĩ năng xử lí tình huống từ thực tế cuộc sống. 
 + Một số em có hoàn cảnh gia đình khó khăn(bố mẹ bỏ nhau, bố mắc bệnh 
AIDS, mồ côi) dẫn đến tự ti, mặc cảm. 
 + Nhiều em được bố mẹ nuông chiều nên không chủ động trong các hoạt 
động học tập, trải nghiệm 
 Về phía giáo viên: 
+ Quá coi trọng việc truyền thụ kiến thức các môn học nhất là các môn học được 
đánh giá bằng điểm số. Nhiều khi do áp lực các cuộc thi mà dẫn tới việc giáo viên 
quát mắng khi học sinh mắc lỗi. 
+ Giáo viên ngại tổ chức các hoạt động học tập ở ngoài trời, các hoạt động ngoài 
giờ lên lớp, ngại vận dụng đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức dạy học. 
+ Biện pháp xử lí tình huống sư phạm chưa thực sự khéo léo. 
 5 
lớp, tôi đã tìm hiểu học sinh và tâm tư nguyện vọng của phụ huynh rồi tiến hành 
làm các công việc sau: 
Bước 1: Điều tra lí lịch học sinh qua phiếu Sơ yếu lí lịch vào tuần đầu tiên của năm 
học mới với các nội dung sau: 
 SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH 
1. Họ và tên học sinh:. Giới tính: .................. 
2. Ngày . tháng. năm sinh Dân tộc:.... Tôn giáo:.............. 
3. - Địa chỉ thường trú: ........................................................................................... 
 - Số điện thoại bàn của gia đình:......................................................... 
4. - Họ, tên cha: ...Nghề nghiệp:..Số điện thoại:..... 
 - Họ, tên mẹ: .Nghề nghiệp:...Số điện thoại:...... 
5. Số anh, chị, em trong gia đình:...... 
6. Điều kiện kinh tế gia đình:.................................................................. 
7. - Xếp loại học tập và rèn luyện của năm học 2018 - 2019: 
 - Năng lực ...............................................Phẩm chất:......................... . 
 - Chức vụ đã làm ở năm học 2018 - 2019:.................................................. 
8. Năng khiếu:.. Sở thích:.............. 
9. Các bạn thân hiện nay:............................................................................ 
10. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này: 
................................................... 
................................................... 
11. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường: 
................................................................................................................................ 
................................................... 
 7 
xuyên ở từng giai đoạn. Bằng các hình thức liên hệ đó, tôi sẽ nắm được những diễn 
biến về sự hình thành và phát triển phẩm chất của các em để có thể đánh giá hiệu 
quả những tác động sư phạm đồng thời điều chỉnh phương pháp giáo dục sao cho 
phù hợp. Vì sự hình thành và phát triển phẩm chất của từng em luôn thay đổi từng 
giờ, từng ngày. 
 Qua việc tìm hiểu đặc điểm tình hình học sinh lớp chủ nhiệm như trên, tôi đã 
thu được một số tồn tại về phẩm chất học sinh lớp mình để phân loại đối tượng học 
sinh và đưa vào sổ kế hoạch cá nhân, kế hoạch công tác chủ nhiệm như sau: 
- Ý thức kỉ luật còn hạn chế (đi học muộn, nghỉ học không có lí do, nói 
chuyện trong giờ hoc, hay vi phạm nội quy của trường.) : 8 em 
- Mất đoàn kết với các bạn(chửi tục, nói bậy, đánh nhau): 6 em 
- Chưa trung thự c, tự trọng (nói dối cô giáo, bạn bè, bố mẹ, tự ý lấy đồ của 
bạn): 7 em 
- Học sinh nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin( ngại giao tiếp, ngại phát biểu ý kiến, 
trả lời ấp úng, ): 9 em 
- Hay cãi bố mẹ, chưa nghe lời thầy cô, nói trống không: 6 em 
- Ít chia sẻ, quan tâm tới mọi người: 10 em 
 - Ham chơi, không để ý gì đến những lời giảng giải phân tích của cô: 6 em 
 - Một số em thể trạng gầy, nhỏ, chậm chạp hơn so với các bạn đồng trang lứa: 4 
em. 
Dựa vào kết quả phân loại từ việc tìm hiểu tình hình học sinh lớp chủ nhiệm như 
trên, tôi tiến hành xây dựng Hội đồng tự quản của lớp như sau: 
 2.2. Giải pháp 2: Xây dựngcó hiệu quả đội ngũ Hội đồng tự quản( 
HĐTQ): 
 Như chúng ta đã biết xây dựng một đội ngũ HĐTQ quản lý giỏi là việc rất 
quan trọng. Hơn nữa, để đội ngũ HĐTQ lớp cùng giáo viên chủ nhiệm đôn đốc, 
nhắc nhở việc thực hiện nề nếp học tập của các bạn là công việc cần thiết và có 
ích. Những học sinh được bầu vào HĐTQ lớp bao giờ cũng phải gương mẫu trước 
 9 
 SỔ THEO DÕI TỔ VIÊN TỔ ..... LỚP: 4B 
 Tuần: ........ 
 Phát 
 Đi Giúp Vệ Vi ..... 
 Chuẩn biểu Trang 
STT Họ tên HS học đỡ sinh phạm 
 bị bài XD phục 
 muộn bạn trường ATGT 
 bài 
 lớp 
1 
2 
3 
..... 
 + Đề ra nội quy của lớp dựa vào kế hoạch hoạt động, nội quy của trường, Đội 
 Thiếu niên Tiền phong, xây dựng thang điểm thi đua cho các tổ, có hình thức nhắc 
 nhở đối với 
 học sinh vi phạm, khen thưởng học sinh thực hiện tốt, có việc làm tốt. 
 + Hướng dẫn HĐTQ lớp tổ chức nhóm học tập Đôi bạn cùng tiến; Hoa tặng cô 
 vào mỗi dịp thi đua. Chẳng hạn giao cho Trưởng ban nền nếp có trách nhiệm 
 theo dõi nhắc nhở bạn Nam hay nghỉ học, Trường, Kiều( hay đi học muộn); bạn 
 Nhi giúp đỡ bạn Tĩnh luyện chữ..... 
 + Theo dõi đội ngũ cán sự lớp làm việc, động viên góp ý với các em để thực hiện 
 công việc một cách gương mẫu, đạt hiệu quả. 
 + Hàng tháng, giáo viên nhận xét việc thực hiện nhiệm vụ của các cán sự lớp, 
 tuyên dương cán sự lớp làm tốt, nhắc nhở và có hình thức thay thế bổ sung cán bộ 
 lớp khi cần thiết. 
 Như vậy, hiểu được nhiệm vụ của mình, các thành viên trong HĐTQ lớp tôi 
 luôn năng động sáng tạo trong việc thực hiện nhiệm vụ. Các em thực sự là lực 
 lượng nòng cốt giúp giáo viên chủ nhiệm bớt đi được phần công việc khá vất vả 
 11 
 + Tăng cường kiểm tra thường xuyên ở tất cả các môn. 
 - 
 - Sắp xếp chỗ ngồi: Chú ý các em có nhu cầu về tai mắt, tới vóc dáng chiều 
 cao, giới tính, học lực. Tuy nhiên chỗ ngồi không cố định mà sẽ được thay 
 đổi mỗi tuần một lần. 
Ví dụ: Em Trần Thị Yến là một học sinh chậm, trầm, thụ động trong mọi hoạt 
động. không chú ý nghe giảng, không chịu phát biểu ý kiến xây dựng bài ( lí do bố 
mẹ bỏ nhau, ở với bà ngoại, chán nản vì không có bàn tay chăm sóc của mẹ). Tôi 
đã xếp em Yến ngồi cạnh em Phạm Băng Băng (là lớp phó CTHĐTQ, đồng thời là 
một học sinh có trách nhiệm và có học lực vững vàng của lớp) kèm cặp và thường 
xuyên tâm sự với bạn. Vì vậy, bằng khả năng và trách nhiệm của mình, em Băng 
đã từ từ giúp em Yến tiến bộ dần lên. Đến lớp, yến hăng hái phát biểu ý kiến, 
những bài kiểm tra dần dần đạt kết quả cao. 
- Thực hiện giảng dạy nghiêm túc các môn học đặc biệt là môn liên quan đến giáo 
dục đạo đức cho học sinh (môn Đạo đức, Thực hành kĩ năng sống)