Báo cáo Sáng kiến Rèn kỹ năng sống cho học sinh Tiểu học qua công tác chủ nhiệm đối với học sinh Lớp 3

 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN
 1. Tên sáng kiến: Rèn kĩ năng sống cho học sinh thong qua công tác 
chủ nhiệm lớp.
2. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Chủ nhiệm (14)/ TH 
3. Thời gian áp dụng sáng kiến: 
 Từ ngày 10 tháng 9 năm 2019 đến ngày 29 tháng 6 năm 2020.
4. Tác giả:
 Họ và tên: Hoàng Thị Trầm
 Năm sinh: 1976.
 Nơi thường trú: Nghĩa Lợi – Nghĩa Hưng - Nam Định.
 Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm.
 Chức vụ công tác: Giáo viên.
 Nơi làm việc: Trường Tiểu học Nghĩa Lợi.
 Điện thoại: 0396004745.
 Tỷ lệ đóng góp cho sáng kiến: 100%.
5. Đồng tác giả: (Không có).
6. Đơn vị áp dụng sáng kiến: 
 Tên đơn vị: Trường Tiểu học Nghĩa Lợi
 Địa chỉ: xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định.
 Điện thoại: 2
tác giảng dạy vừa làm công tác chủ nhiệm luôn ở lớp đó. Vì vậy vai trò phụ 
trách lớp ở tiểu học rất to lớn, nó quyết định đến chất lượng giáo dục toàn diện 
của học sinh.
 Nhằm thực hiện yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông, hiện nay giáo dục kĩ 
năng sống là yêu cầu cấp thiết đối với thế hệ trẻ. Các em chính là những chủ 
nhân tương lai của đất nước, là những những người sẽ quyết định sự phát triển 
của đất nước trong những năm tới. Nếu không có kĩ năng sống, các em sẽ không 
thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và đất nước.
 Lứa tuổi học sinh là lứa tuổi đang hình thành những giá trị nhân cách, 
giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tòi, khám phá, song còn thiếu hiểu biết 
sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lôi kéo, kích độngĐặc 
biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay, thế hệ trẻ 
thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực. Nếu 
thiếu kĩ năng sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, lối 
sống ích kỉ.dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách. Vì vậy việc giáo dục kĩ 
năng sống cho thế hệ trẻ là cần thiết, giúp các em rèn luyện hành vi có trách 
nhiệm với bản thân, gia đình, cộng đồng và Tổ quốc, giúp các em có khả năng 
ứng phó tich cực trước các tình huống của cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt 
đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người, sống tích cực, chủ động, an toàn, hài hoà 
và lành mạnh.
 Xuất phát từ quan điểm chỉ đạo của ngành cùng với những kinh nghiệm 
qua một số năm làm công tác chủ nhiệm, Tôi đã chọn đề tài: “ Rèn kĩ năng 
sống cho học sinh qua công tác chủ nhiệm”. Giáo dục kĩ năng sống có nhiều 
nội dung nhưng trong phạm vi đề tài này tôi chỉ đi sâu vào rèn kĩ năng tự nhận 
thức, kĩ năng thể hiện sự tự tin, và kĩ năng giao tiếp.
 II. Mô tả giải pháp: 
1.Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 
 Kĩ năng sống là những kĩ năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại 
và thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có 
nhiều thách thức nhưng cũng nhiều cơ hội trong thực tạiKĩ năng sống đơn 4
năng sinh tồn, kỹ năng tự bảo vệ, trẻ em Việt Nam hiện nay “thiếu” và “yếu” 
ngay cả những kỹ năng cơ bản nhất. 
 Nhiều bậc phụ huynh Việt Nam luôn muốn con mình đạt được nhiều 
thành tích cao trong học tập. Tuy nhiên, họ lại quên bồi dưỡng cho con trẻ kỹ 
năng sống cần thiết. Trong một cuộc phỏng vấn được thực hiện bởi Kids & 
Family TV, để thử độ tự tin của trẻ em, Ban tổ chức đã cho các bé tiếp xúc với 
những người không thân thiết đã được bố mẹ giới thiệu trước đó. Kết quả cho 
thấy, hầu như các bé rất thụ động, ngại giao tiếp và không biết xử lý vấn đề khi 
không có bố mẹ bên cạnh. 
 Chính vì vậy mà việc giáo dục kỹ năng sống cho học sinh là vô cùng cần 
thiết và quan trọng. 
 Trường Tiểu học Nghĩa Lợi nằm trên địa bàn xã Nghĩa Lợi. Nhân dân xã 
nghĩa Lợi quan tâm đến việc học tập của con em, tạo điều kiện và nhắc nhở con 
em học tập ngày một tốt hơn.
 Xã Nghĩa Lợi tiếp tục hoàn thiện và nâng cao các tiêu chí xã nông thôn 
mới trong đó tiêu chí về Văn hóa- Xã hội cần tiếp tục nâng cao hơn nữa với yêu 
cầu Giáo dục phải phát triển bền vững. Nhân dân ở đây chủ yếu sống bằng nghề 
nông nên đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn. Bên cạnh đó trong bối cảnh hiện 
nay các bậc làm cha, làm mẹ đang phải đương đầu với những áp lực tiêu cực nên 
không dám cho con cái ra ngoài để giao lưu, học hỏi, trải nghiệm. Chính vì 
thương yêu, nuông chiều con nên họ quên mất ích lợi của việc rèn kĩ năng sống 
cho con ngay từ tuổi còn nhỏ. Những suy nghĩ và sự quan tâm, chăm sóc, bao 
bọc thái quá của nhiều bậc phụ huynh đã làm con cái có lối sống dựa dẫm, 
không tự tin vào bản thân mình. Bên cạnh đó có một số phụ huynh do bận việc 
mưu sinh nên không để ý đến việc giáo dục con cái, không quan tâm đến sự phát 
triển tâm sinh lí của con em mình. Họ thường để các em tự do sống theo bản 
năng, muốn làm gì thì làm.
 Thực tế cho thấy người có kĩ năng sống phù hợp sẽ luôn vững vàng trước 
 những khó khăn, thử thách; biết ứng xử, giải quyết vấn đề một cách tích cực và 
 phù hợp; họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn yêu đời và làm chủ 6
 HỘI NGHỊ CHA MẸ HỌC SINH
 2. Phối hợp giữa gia đình và nhà trường
 Đầu năm học khi được phân công chủ nhiệm lớp, tôi gặp và trực tiếp trao 
đổi với giáo viên chủ nhiệm lớp năm trước để nắm tình hình lớp, chất lượng học 
tập, hoàn cảnh gia đình của học sinh, đồng thời thông tin kịp thời đến phụ 
huynh có con còn gặp nhiều khó khăn về kĩ năng sống tìm ra nguyên nhân để có 
biện pháp giáo dục phù hợp. Tư vấn cho phụ huynh nên cho con tham gia các 
hoạt động trải nghiệm để các em có điều kiện tiếp xúc, giao lưu bên ngoài nhiều 
hơn.
 Ở trường cũng như ở nhà, nhiều khi các em gặp những vấn đề, tình huống 
phải cần đến sự hỗ trợ, giúp đỡ của những người khác mà nếu các em không tự 
tìm kiếm sự hỗ trợ thì người khác khó có thể biết để giúp đỡ, chia sẻ. 
 Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ, giúp đỡ các em có thể nhận được những lời 
khuyên, sự can thiệp cần thiết để tháo gỡ, giải quyết những vấn đề, tình huống 
của mình; đồng thời là cơ hội để các em chia sẻ, giãi bày khó khăn, giảm bớt 
được căng thẳng tâm lý do bị dồn nén cảm xúc. Biết tìm kiếm sự giúp đỡ kịp 
thời sẽ giúp các em không cảm thấy đơn độc, bi quan, và trong nhiều trường 
hợp, giúp các em có cách nhìn mới và hướng đi mới. Năm học này, trường thực 8
chuyện để chào mừng các ngày có ý nghĩa đó vừa giáo dục cho các em lòng 
yêu quê hương đất nước vừa rèn kĩ năng thể hiện sự tự tin và kĩ năng giao tiếp, 
tăng thêm tinh thần đoàn kết, gắn bó và thân thiết với nhau hơn. Ban đầu chọn 
những em có kĩ năng nói tốt làm người dẫn chương trình, điều khiển. Sau đó có 
thể thay đổi em khác. Đây là một hoạt động mà các em rất thích. Trong các tiết 
Sinh hoạt tập thể, thỉnh thoảng tôi tổ chức cho các tổ được giao lưu với nhau, 
được thi đố, thi hát để các em có điều kiện bày tỏ cùng nhau, hiểu nhau hơn. 
 Văn nghệ chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11 10
tượng : học sinh giỏi với nhau, học sinh giỏi với học sinh cá biệt ... tôi gặp gỡ cả 
lớp, từng nhóm, từng đối tượng để thu thập thông tin, lắng nghe và tạo cơ hội 
cho trẻ được nói lên những suy nghĩ của mình về bạn bè, về thầy cô về suy nghĩ 
của các em bất kể đối tượng đó là học sinh giỏi hay học sinh cá biệt chứ không 
thiên vị, quy kết tất cả nguyên nhân lỗi lầm cho trẻ. Bình tĩnh nắm bắt tình hình 
phân loại, tìm ra nguyên nhân xử lí phù hợp. Không nghe và xử lí tình huống từ 
một phía. Chính điều đó đã làm cho trẻ tin tưởng vào tôi tuyệt đối và bộc bạch 
nỗi lòng.
4. Rèn kĩ năng sống qua việc hình thành thói quen tốt.
 Bước vào lớp học luôn sạch sẽ và trang trí đẹp mắt, một môi trường thân 
thiện ai mà chẳng thích.Vì thế năm học nào cũng vậy tôi thiết kế bảng những 
tấm gương sáng lớp thật đẹp, có đầy đủ nội dung thể hiện các hoạt động của lớp 
trong suốt thời gian năm học. Đây không phải nội dung chủ đề của nhà trường 
mà là của lớp. Để các em có thói quen tốt, cứ 1 hoặc 2 tháng tôi phát động một 
chủ đề để lớp thực hiện theo như : Nói lời hay, làm việc tốt ; biết nói lời cảm ơn, 
xin lỗi; Hãy giữ gìn vệ sinh sạch sẽ ; Gọn gàng, sạch sẽ..Sau mỗi chủ đề giáo 
viên tổng kết, rút kinh nghiệm, khen thưởng, tuyên dương, động viên những học 
sinh thực hiện tốt để các em phát huy, mặt khác giúp các em thực hiện chưa tốt 
lấy đó để làm gương và điều chỉnh hành vi của bản thân để được khen, được 
thưởng như bạn.
5. Lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường, các hoạt động vui chơi.
 Trường học thân thiện thì lớp học cũng là nhà vì thế hằng tuần tôi luôn 12
6. Biện pháp nêu gương
 Đây là một biện pháp không thể thiếu trong công tác giáo dục kĩ năng 
sống cho học sinh trong công tác chủ nhiệm của tôi. Trước hết giáo viên phải 
hiểu rõ tầm quan trọng và sự cần thiết của việc giáo dục kĩ năng sống cho học 
sinh. Là giáo viên chủ nhiệm lớp bậc tiểu học luôn ở cạnh các em trong suốt thời 
gian ở trường, vì thế trong giao tiếp hằng ngày giáo viên phải là tấm gương sáng 
cho học sinh noi theo, phải luôn đoàn kết và cư xử nhã nhặn, lịch sự với đồng 
nghiệp, phụ huynh.Giải quyết phải công bằng, khách quan, thân thiện và tạo 
được lòng tin với học sinh. Hàng tháng tôi đều tổng kết những em đạt kết quả 
cao trong học tập, ghi tên lên bảng danh dự của lớp, những tấm gương người tốt, 
việc tốt, học sinh chăm ngoan để các em lấy đó mà học tập.
III. HIỆU QUẢ DO SÁNG KIẾN ĐEM LẠI.
 Những biện pháp trên đây tôi đã áp dụng và thực hiện từ những năm học 
trước và tiếp tục thực hiện cho năm học này. Với biện pháp giáo dục nêu trên, 
Cha mẹ học sinh của lớp đã nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ 
năng sống, ý thức được trách nhiệm và nghĩa vụ của mình. Tham gia và hỗ trợ 
đắc lực cho giáo viên trong công tác chủ nhiệm. Một số phụ huynh đã tâm sự